Anne ve Babaların İlişkisi Tarzı Çocuğu Etkiler mi?
Anne ve babaların ilişki sorunları Çocuğun gelişiminde hayata hazırlanmasında anne ve babanın rolü reddedilemez. Anne ve baba çocuğun hayatındaki ilk öğretmenleri olmalarının yanında onlar için birer model oluşturarak çocuğun gelecek yaşamlarında durumlar karşısında nasıl davranmaları gerektiği konusunda temeli oluşturacaklardır. Sıklıkla pek çok çocukta okul öncesi eğitime başlamadan öncesinde bu özellikleri daha net olarak görmek mümkündür. Okul öncesi eğitime başlayana kadar ki dönemde yalnızca anne ve babasının hayata yaklaşım tarzını benimseyen çocuk için okulun kurallarla dolu ve göreceli olarak daha katı uygulamaları ile birlikte anne baba modeline ek olarak öğretmen modeli ile karşılaşacaklardır.
Bu nedenledir ki sıklıkla eğitim dönemi başlangıcında pek çok farklı sorun görülebilmesine rağmen bu sürenin ilerlemesi ile birlikte görülen sorunlar azalma eğiliminde olacaktır. Zaman geçtikçe aileler çocuklarının yalnızca öğretmenin davranışlarını değil aynı zamanda arkadaşlarının da davranışlarını olumlu veya olumsuz yönde model alabildiklerini göreceklerdir.
Diğer yönden anne ve babalar yalnızca davranışların model alınması sürecinde etkili değildirler. Anne ve baba çocuğun yaşamında ilk ilişki modelini de oluşturur. Anne ve babanın durumlar karşısında gösterdikleri tepkilerin, değerlendirme tarzlarının çocuğa yansımalarının yanında kendi aralarında ilişkide çocuk için farklı bir şablon oluşturacaktır. Çocuk bu şablonu kullanarak çevresindeki kişiler ile olan ilişkilerinde anne ve babasının rollerine benzer görevler üstlenecektir. Bu şablonun olumlu özellikler göstermesi durumunda çocuk yaşamındaki ilişkilerde olumlu roller üstlenirken, olumsuz özellikler göstermesi durumunda yaşam boyu ilişki sorunları gösterebilecektir. Bu süreçteki en önemli öğelerden biriside bu şablonda çocuğun bazen cinsiyetinden bağımsız olarak anne veya babanın rolünü seçebilmesidir. Bu sürece örnek vermek gerekirse eşi ile ilişkisinde yetersizlik duyguları hakim, pasif, edilgen yapıdaki bir annenin çocuğu bu modeli benimseyerek yaşam boyu bu şablon ile ilişkilerine yön verir. Diğer yönden bahsedilen ilişkide çocuğun baba modelini tercih ederek yaşamındaki ilişkilerine karşı tarafın edilgen bir yapıda olması beklentisi ile başlayabilir. Her ne kadar bu süreçler mutlaklık gösteriyor gibi ifade edilmesine karşın çocuğun bu modelleri tercih etmesinde bu şablonların kazanımın da ve uygulanımın da pek çok açıdan yoğun genetik ve çevresel faktörlerin geçerli olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Kişinin bu şablonları tercih etmesindeki temel öğelerden birisi olan bireyin kendi mizaç yapısındaki özelliklerin anne ve babadan genetik aktarım ele edinildiği düşünülecek olursa benzer genetik özellikteki bireylerin yaşamlarında da benzer özellikler göstereceğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Tüm bu bilgiler dahilinde anne ve babaların çocuklarının yaşamında ne kadar önemli olduklarını anlamak önemlidir. Annelerin ve babaların unutmaması gereken en önemli şeyin yalnızca çocuklarına karşı olumlu gösterdikleri olumlu tutumları ile değil kendi aralarındaki karşılıklı saygı ve sevgi temelli yaklaşımlarının da çocuğun yaşamı boyunca önemli bir yer tutan gerçeklik olduğunu unutmamaları olacaktır.
Dr. Genco USTA
Çocuk ve Genç Psikiyatri Uzmanı
cocukpsikiyatri.org - Ankara
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey....
0 312 466 38 00 - 0 542 466 38 88