Çocuğum Çok Dağınık Ve Düzensiz Peki bunun için neler yapmalıyız ?

Düzen, ruhsal bir kazanımdır. Eğer çocuğun iç dünyasında çatışma varsa düzensizlik de artar. Bir çocuğun yaşamını düzene koyması, iç dünyasındaki duygularının düzenli olması ile mümkündür.

Çocuklarda Düzen Alışkanlığı Ne Zaman Kazandırılmalıdır?

Düzen 3 yaş, 10 yaş ve ergenlikten sonra 19-20 yaşlarında ortaya çıkan bir ihtiyaçtır. Düzen alışkanlığı en kolay 3 yaşta kazandırılır. Çocuklar 3 yaşında kendi alanlarını oluşturmaktan çok mutlu olurlar. Sınır çizerler, yastıklardan ev yaparlar, çadır kurarlar ve oraya kimseyi almak istemezler. Bu zamanlarda çocuğun iç dünyasına (evine,çadırına) giriş için izin almak, yapılması gerekenlerin başındadır. Eğer ebeveyn çocuğun göstermiş olduğu çabayı engeller, görmezden gelirse çocuk kendinden, hayallerinden vazgeçmiş olur. Bu yaş dönemi kaçırılırsa bir sonraki düzen kazanma dönemi 10 yaştır.

Çocuğum Çok Dağınık...Çocuklarda Düzen Alışkanlığını Kazandırmak için Anne Babalar neler yapmalıdır?

Çocukları günlük işlerinize dahil ederek bu süreci daha kolay hale getirebilirsiniz. Çocuklar gerçek ev araç gereçleri oynamaktan büyük keyif alırlar. Siz bulaşıkları toplarken makinanın etrafında dolaşmaya, yardım etmeye bayılırlar. Yemek hazırlarken, sofra kurarken onlara ufak tefek görevler verin. Günlük işlerinize mutlaka dahil edin. Nasıl yapması gerektiğini önce siz yavaş yavaş göstererek model olun. Size güvenli bağlanmasını sağlayacaktır. Ve ev ortamındaki düzenin nasıl olması gerektiğini öğrenmeye başlayacaktır.

Ebeveyn olarak sizin de düzenli olmanız ve çocuğa örnek olmanız çok önemlidir. Kurulan cümlelere dikkat edilmelidir. Örneğin ‘’Bu bardak. Bunun yeri burası. Bunu buraya koymalısın.’’ Gibi açık ve anlaşılır cümleler kurulmalıdır.

Günlük yaşam becerileri kazandırılırken her şeyin düzenli olması ana kural olarak belirlenmelidir. Eşyaların yerleri, nerede olması gerektiği çocuğa anlatılmalıdır. Bunun için evde sürekli eşya değişimi, yer değişimi, oyuncakların bir kutu içinde aynı yerde durması, kıyafetlerin rafta dizili olması sizin açınızdan daha iyi olacaktır.

Sizden rafta veya dolapta duran oyuncaklarını istediğinde, oyuncak kutusunu odanın ortasına dökmeyin. Bu çocuğun ne oynayacağına karar verememesine ve belli bir süre sonra oyuncak kutusunu evin orta yerine dökmesine neden olur. Bu davranış düzen alışkanlığını olumsuz ekiler.

Çocuğun oyun oynaması için güvenli ve yalnızca ona ait olan bir alan belirleyin. Mesela çocuk mutfak eşyaları ile oynamayı seviyor ise ona mutfakta bir çekmece ayırın. Beraber oraya örtü serip o alanı ona ayırabilirsiniz. Mutfak araç gereçlerini oraya koymasına izin verebilirsiniz.

Çocuğun sadece kendisinin kullanabileceği bir odası olursa, düzen alışkanlığı “aidiyet duygusu” da pekişir. Ancak çocuğa verilen oda evdekiler tarafından “izinsiz” kullanılıyor, annesi çamaşırları o odaya seriyor, baba kendince odada değişiklikler yapıyor, girip çıkıyor ise böylesi bir çocuk “aidiyet duygusu ile düzen oluşturma gücünü” yitirir.

Çocukla tartışmak, onu aşağılamak, cezalandırmak geçici düzen oluştursa da, uzun vadeli olarak bakıldığında çocuğun düzen hissini olumsuz etkiler.

Bir önceki geceden beraber hazırlık yapın, ertesi gün için planlar yapın. Okul çantasını hazırlayın, kıyafetlerini ayarlayın. Bunu çocuklara ne kadar erken aşılarsanız, ilerideki hayatı da bir o kadar kolaylaşacaktır.

Çocuğunuz okul yaşında ise okula gittikten sonra odasında atılacak ne varsa atın. Muhtemelen okula gittikten sonra odası savaş alanına dönüyor. İlk önce bakmanız gereken yerler çekmeceler. Lego parçaları, kalem çöpleri, poşetler ne varsa toplayıp çöpe atın. Bunu sürekli olarak yapabilirsiniz. Ve okuldan gelince ona açık bir şekilde, gereksiz olan her şeyi ve çöpleri attığınızı söyleyin. Belli bir süre sonra kendiliğinden yapmaya başlayacaktır.

Bebeğin veya çocuğun gelişiminde elbette rutin çok önemlidir. Örneğin çocuğunuzun her gün aynı saatte yemek yemesi, ödev yapması, aynı saatte yatağa girmesi ve bunları rutin şekilde yapıyor olması çocuğun düzen alışkanlığı kazanmasını sağlayacaktır.

Tüm ailenin düzenli olduğunu görmesini sağlayın. Buzdolabının üzerine, odasındaki dolabının üzerine belirli bir takvim yaprağı hazırlayın. Bu takvimin üzerine aile fertlerinin doğum günlerini, özel günleri, sınav tarihlerini, tiyatro günlerini yazın. Böylece çocuk sadece kendisi için değil bütün ailenin bir düzen içinde yaşadığını görmüş olacaktır.

Atlanmaması gereken önemli noktalardan bir diğeri ise çocuğu takdir etmek ve ödüllendirmektir. Çocuğunuz odasını topladığında, düzenli olduğunda onu takdir edin. Düzenli olmadığı zamanlarda ise cezalandırmak yerine bir daha ki sefere düzenli olması için cesaretlendirin.

Hangi dönemde olursa olsun, çocuğun düzenli olabilmesi, ancak o çocuğun kendisine saygı duyuyor olması ile mümkündür. Kendine saygıyı öğrenmemiş bir çocuk ilerleyen hayatında da düzensiz olacaktır.

Psikolog Serpil İLHAN

Çocuk ve Genç Psikoloğu
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey....
cocukpsikiyatri.net - cocukpsikiyatri.info - cocukpsikiyatri.org