Artikülasyon Bozukluğu veya Sesletim Bozukluğu bazı seslerin yanlış veya eksik telaffuz edilmesidir. Temel sorun sesin ortaya çıkması sürecinde vücut parçalarının uygun hareket etmemesidir. Seslerin üretilmesi sürecinde yaşanan sorunda tutarlılık vardır. kişi sürekli olarak aynı seslerde aynı hataları yapar. Örneğin /rakam/ yerine /yakam/ , /kedi/ yerine /tedi/ diyebilir.

Artikülasyon Bozukluğunun (Sesletim Bozukluğunun) çocuğun gelişimine oluşturduğu olumsuz bir etki var mıdır?

Artikülasyon Bozukluğu bir ruh sağlığı sorunu değildir. Bu nedenle ortaya çıkabilecek etkiler sıklıkla Artikülasyon Bozukluğunun beraberinde getirdiği sosyal sorunlara ikincil olarak ortaya çıkacaktır. Konuşma anlaşılabilirliği düşük olan bir çocuk zaman içerisinde kendine güven duygusunu kaybederek çevresi ile iletişime girmekten kaçınabilir. Bu süreç zaman içerisinde içe kapanmaya ve sosyal becerilerin gelişmemesi ile sonuçlanabilir.

Artikülasyon Bozukluğu (Sesletim Bozukluğu) ile ilgili aileler ne zaman endişe etmelidir?

Yapılan çalışmalar çocukların 5 yaşına geldiklerinde Türkçedeki seslerin tamamını çıkartabildiğini göstermektedir. Diğer yönden çoğu çocuk 5 yaş gibi bu gelişimi tamamlamasına rağmen pek çok çocukta 5 yaşına gelmelerine rağmen hala zaman zaman bazı seslerin çıkartılması ile ilgili güçlükler görülebilir (yaklaşık yüzde 20). Eğer çocuğunuz 5 yaşına gelmesine rağmen konuşma anlaşılabilirliği düşükse (3 yaşındaki çocuklarda bir yabancı tarafından konuşmasının yüzde yetmişinin anlaşılabilir olması gerekir), çok sayıda sesi telaffuz ederken hata yapıyorsa, bu durum onun iletişim kurma kalitesini olumsuz yönde etkiliyorsa mutlaka profesyonel bir destek arayışına girilmesinde fayda vardır. Diğer yönden 5 yaşındaki bir çocukta tek ses ile ilgili yaşanan pek çok sorun zaman içerisinde (7-8 yaşlarına kadar) düzelme eğiliminde olabileceği için bir süre takip edilebilir.

Artikülasyon Bozukluğu (Sesletim Bozukluğu) ile ilgili aileler nasıl bir yol izlemeli?

Daha önce söylendiği gibi Artikülasyon veya Sesletim Bozukluğu ruhsal bir hastalık değildir. Bu nedenle ailelerin bu gibi bir durum ile karşı karşıya kaldıklarında ilk başvurmaları gereken yer çocuk psikiyatri bölümü öncesinde konuşma dil bozukluğu uzmanı olmalıdır. Tüm konuşma bozukluklarında olduğu ikincil olarak ortaya çıkan psikiyatrik bir sorun yoksa ilaç tedavisi veya bireysel psikoterapinin tedavi sürecinde yeri yoktur.

Dr. Genco Usta
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı

cocukpsikiyatri.org - Ankara
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey...