Tikler ani ve tekrarlayıcı kas kasılmaları sonucu istemsiz bir şekilde ortaya çıkan hareket ve sesler olarak tanımlanabilir. Çocuklarda ve ergenlerde tikler dışarıdan veya içsel bir uyaran sonrasında ortaya çıkabilir.

Çocuklarda Tik bozukluğunun sık görülen bir rahatsızlık mıdır?

Tikler çocuklarda görülen en sık hareket bozukluğudur. Yaşamları boyunca kişilerin yüzde 5-20 ’sinde görülebilir. Genellikle dalgalı bir seyir gösterir. Zaman zaman düzelmeler zaman zaman artışlar olabilir. Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan tikler düzelme eğilimi gösterir ancak tiklerin oluşturduğu sosyal sorunlar bazen erken dönemlerde müdahaleyi gerekli kılabilir.

Çocuklarda Tik Bozukluğunun Nedenleri nelerdir?

Tik bozukluğu ile ilgili yapılan bilimsel çalışmalarda tiklerin genetik faktörlerden, anne karnında yaşanan sorunlardan, bazı enfeksiyon hastalıklarından ve beynin bazı alanlarında yapısal düzensizliklerden kaynaklanabileceği ifade edilmektedir.

Çocuklarda Tik Bozukluğu Başka Rahatsızlıklarla Beraber Bulunabilir mi?

Birçok bilimsel araştırmada tik bozukluğu ile dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun, obsesif kompulsif bozukluğun, ve özgül öğrenme güçlüğünün birliktelik gösterebileceği saptanmıştır. Bu tarz bir durum ile karşı karşıya kalındığında tik bozukluğuna eşlik eden sorunlara farklı müdahalelerde bulunmak gerekebilir. Tüm bu eşlik eden sorunlara bazen tik bozukluğuna ikincil olarak ortaya çıkan sosyal sorunların beraberinde getirdiği depresyona benzer sorunlar ile de karşılaşılabilmektedir.

Çocuklarda Tik Bozukluğu Tedavi edilebilir mi?

Ailenin tikler konusunda bilgilendirilmesi temeli oluşturmalıdır. Zaman zaman tiklerin çocuk tarafından istemli olarak yapıldığı düşüncesi tedavi sürecini en çok olumsuz etkileyen durumlardan bir tanesi olabilmektedir. Diğer yönden mevcut sorunlara dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu veya obsesif kompulsif bozukluk gibi farklı rahatsızlıkların eşlik etmesi durumunda bu sorunların tedavi yönünden ayrıca değerlendirilmesi gerekebilir. Tik bozukluklarında ilaç tedavilerinin %80 gibi belirgin bir başarısı mevcuttur. Ayrıca aile ve hasta uyumunun olması durumlarında farkındalık ve tersine döndürme egzersizleri ile başarılı sonuçlar elde etmek mümkündür.

Çocuklarda Tik Bozukluğunda Aileler Evde neler yapabilir?

Aslında bu sorunun cevabına evde neler yapılmaması gerektiği ile başlanması daha uygun olacaktır. Daha önce belirtildiği gibi bazen aileler tarafından tikler çocuk tarafından istemli bir şekilde yapılan davranışlar gibi algılanabilir. Bu durumlarda aile sık sık çocuğu tikleri yapmaması için uyarır. Uyarmak tiklerin düzelmesini sağlamadığı gibi çocuğun kaygısını arttırarak tiklerin daha fazla artması ile sonuçlanabilir. Bu nedenle tikleri olan bir çocuğun yapmaması yönünde uyarmak faydalı olmayacaktır. Tiklerin yol açabileceği sosyal sorunların erken dönemde aile tarafından fark edilebilmesi için okul başarısının arkadaş ilişkilerinin takibi önemlidir. Tikler konusunda ailenin bilinçlenmesi ve uygun tedavi yöntemleri arayışına girmesinin her zaman temeli oluşturduğu unutulmamalıdır.

Dr. Genco Usta
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı

cocukpsikiyatri.org - Ankara
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey...