Evlat Edinilmiş Çocuk ile Ne Zaman ve Nasıl Konuşulmalıdır?
Evlat Edinilen Çocuklar ile Ne Zaman Konuşulmalıdır? Nasıl Konuşulmalıdır? Sorusu sıklıkla karşı karşıya kaldığımız sorulardan birtanesidir. Pek çok aile Çocuklara Ne Zaman Evlat Edinildiğini Söylemek konusunda kaygı duyar. Her ne kadar sıklıkla duyulan bu kaygı durumu çok yersiz olmasına rağmen bazen bu sürecin iyi yönetilememesi belirgin soruna neden olabilir. Çocuk ve Genç Psikoterapisti Psikolog Serpil İLHAN hazırladığı makalesinde Evlat Edinilen Çocuklar ile Ne Zaman Konuşulmalı? Evlat Edinilen Çocuklar ile Nasıl Konuşulmalı? Bu konu konuşulurken dikkat edilmesi gereken şeylerin neler olduğunu anlatıyor.
Bir gün ilköğretim okulunda öğretmen ders anlatır. Ogün anlatılan konu ise evlat edinilmiş çocuk ile öz çocuk arasındaki farktır.Öğretmen çocuklara sorar:
‘’Evlat edinmek nedir? ‘’
Bir kız çocuğu parmak kaldırır ve:
‘’Ben biliyorum öğretmenim.’’ der.
Öğretmen küçük kıza tekrar sorar: ‘’Nereden biliyorsun?
‘’Çünkü annem ve babam beni evlat edinmişler.’’ Der küçük kız.
Öğretmen ‘’ Peki fark nedir? ‘’ diye sorduğunda ‘’ Öz çocuk annesinin kalbinde büyür, ama ben annemin kalbinde büyümüşüm.’’ Der.
Çocuk bir ailenin olmazsa olmazlarından ve aileyi bütün hale getiren en önemli etmendir. Çiftler anne baba olmak için aile büyükleri ise torun sahibi olmak için can atarlar. Biyolojik yollar ile çocuk sahibi olamayan pek çok çift, evlat edinme ile kapılarını çocuklara açarlar. Fakat söylenildiği kadar kolay değildir bu durum. Resmi işler, ailenin çocuğa bu durumu nasıl açıklayacağı, çocuğun gerçek anne-babası ile tanışmasının doğru olup olmadığı, çocuğun ilerleyen süreçlerde yaşayacak olduğu süreçler bunların birer parçasıdır. Çocuğun yaşı arttıkça anne ve babanın kaygıları da artmaya başlayacaktır. Bu durumda çocuğa nasıl yaklaşılmalı, ne zaman söylenmeli, çıkacak olan psikolojik sorunlar nelerdir?
Çocuğa, evlatlık olduğunu söylemek doğru mudur?
Çocuğa gerçek mutlaka söylenmelidir. Çünkü, her ne olursa olsun biyolojik anne babasının kim olduğunu herkes merak eder. Çocuğu yetiştiren bazı aileler bunun çok gerekli olmadığını düşünse de bunu bilmek en doğal hakkıdır. Bu tarz tutumun en önemli sebebi genelde çocuğu korumak daha fazla üzülmesini engellemektir. ‘’Biz söylemesek nasıl olsa duyamaz.’’ Gibi düşünceye kapılmak oldukça hatalı bir tutumdur. Eğer çocuk bu durumu sizden değil, başkasından öğrenirse ortaya çıkacak olan güven problemini çözmek daha da zor hale gelecektir. Ve bu olayın saklanmasının sonucunda çocukta oluşacak özgüven problemleri de göz ardı edilmemelidir.
Çocuklar ile Evlat Edinilmeleri ile İlgili Ne Zaman ve Nasıl Konuşulmalı?
Özellikle okul öncesi dönemde ve çocuğun soyut dünyadan somut dünyaya geçiş yaptığı 3-6 yaş aralığında konuşulması en doğru zamandır. Bu yaş dönemi, çocukların nasıl dünyaya geldiklerini merak ettikleri yaşlardır. Bununla ilgili soru sordukları zamanlar anlatmanın en uygun olduğu zamanlardır. Özelikle 10-12 yaşından önce yapılmalıdır ki ergenlik döneminde yaşanabilecek davranış problemlerine sebep olmasın. Evlat edinmenin doğal bir şey olduğunu ilk önce çocuğa inandırmak gerekir. Önemli olan açıklamayı uygun dille ve ergenlikten önce yapmaktır. Bunu yaparken de aile arası konuşmalar da ‘’ Senin doğduğun zaman.’’, ‘’ Sen bizim çocuğumuz olduğun zaman.’’ gibi cümleler ile çocuğa bu sürecin farkında olması sağlanmalıdır. Çocukla konuşurken ailesinin onu terk ettiği, istemediği gibi korku ve kaygı yaratacak cümlelerden kaçınılmalıdır.
Söylenmesi gereken en doğru cümlelerden biri ‘’ biz bir bebeğimizin olmasını çok istiyorduk. Uzun süre bebeğimiz olmadı. Senin gibi bir bebeğimiz olmasını çok istiyorduk. Ve hastaneye gittik annenle orada bize en güzel bakan bebek sendin, en güzeli de sendin o yüzden kendimize bebek olarak seni seçtik.’’ olabilir. Bu şekilde çocuğun kendilerinin olmadığı ve altında bi çok mesajla iletilmiş olur. Çocuğa yapılan açıklama her defasında aynı olmalıdır.
Ergenlik Döneminde Evlat Edinilme Nasıl Konuşulur?
Çocuk özellikle ergenlik dönemine geldiğinde biyolojik anne ve babasını merak eder. Bulmak için araştırmalara başlayabilir. Bu doğal bir süreçtir. Bu konuda yine dürüst olmak önemlidir. Doğuran anne baba hakkında bilgi yoksa bu söylenmeli veya tanışıklık olmuşsa bu da söylenmelidir. Bu konuları konuşmaktan kaçınmamalısınız. Çocuğun merak duygusu böyle durumda artar ve bu konuya odaklanmasına neden olur. Çocuğun olumlu veya olumsuz duygularını ifade etmesine fırsat vermek gerekir. Çocuğun koşulsuz sevileceği, devam edeceği çocuğa hissettirilmelidir. Evlat edinilen çocuğun doğurulmuş bir çocuktan hiçbir farkı yoktur. Bu yüzden normalin üstünde bir çaba, koruyucu yaklaşımlar, bütün çocuklar gibi evlat edinilmiş olanları da olumsuz etkiler.
Oluşabilecek tepkiler
Karşılaşılan en büyük sorun kaygıdır. Tekrar bırakılacağı, hiçbir yere ait hissedememesi, gerçek anne babanın onu gelip alacağından korkup kaygı duyabilir. Burada anne babanın çocuğu güvende hissettirmesi, ait hissettirmesi, hep yanında olacağı vurgusu çok önemlidir.
Güven duygusunu tekrar oluşturması için çocuğa zaman tanımak gerekir. Konu hakkında dürüst ve samimi tutumlar devam ettikçe çocuk ve aile için durum yavaş yavaş normalize olur.
Çocuk bir süre suçlayıcı davranabilir. En çok duyulan cümlelerden biri ‘’Gerçek anne babam olsa böyle davranmazdı.” olur ve bu tutum sabırla karşılanmalıdır.
Eğer durumu sizden değil başkasından öğrenmiş ise kızgınlık, kırgınlık ortaya çıkacaktır. Çünkü yıllar sonra ailesi ile kurduğu güven çatısı bir anda yıkılacaktır.
Ailenin tutumu, söylerken öz güvenli olmalıdır. Siz ne kadar öz güvenli olursanız durum o kadar kolay toplanacaktır.
Ayrıca bu durum Çocuk psikolojisi alanında uzman bir psikolog ya da psikiyatrist eşliğinde söylenmesi daha doğru olacaktır. Bu tutum ailenin ve çocuğun, süreci kolay atlatmasına yardımcı olur. Oluşabilecek tehlikelerden uzak tutar. Süreç boyunca çocuk takip edilmeli ve çıkabilecek problemleri engellemek ya da kolay aşmak adına önemlidir.
Psikolog Serpil İLHAN
Çocuk ve Genç Psikoloğu
cocukpsikiyatri.org - Ankara
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey....
0 312 466 38 00 - 0 542 466 38 88