Gebelerde Parasetamol Kullanımı Çocuklarda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Riskini Artırıyor!
Gebelik döneminde sıklıkla ağrı ve yüksek ateş tedavisinde kullanılan ilaçlardan birisi olan parasetamol ile ilgili yaklaşık 65 000 gebede yapılan bir çalışmada, bu etken maddeye sahip ilaçların doğan bebeklerde dikateksikliği hiperaktivite bozukluğuna neden olduğu ortaya konuldu.
Parasetamol veya diğer adıyla asetaminofen genellikle pek çok hekim tarafından belirli doz aralıklarında gebelikte karşılaşılan ateş, ağrı gibi sorunlarda kullanılabilmesi önerilmektedir. Her ne kadar parasetamolün gebelik süresince kullanılması ve DEHB arasında ilişkiyi irdeleyen farklı çalışmalar olmasına rağmen geçtiğimiz aylarda yayınlanan Danish National Birth Cohort çalışması ile bu ilişki daha belirgin hale gelmiştir. 1996 – 2002 yılları arasında 64 322 canlı doğum üzerinde yürütülen çalışmada, çalışmaya dahil edilen gebelerin yarısından fazlasının gebelik sürecinde parasetamol kullandığı saptanmıştır. Çocuklar 7 yaşına geldiklerinde parasetomol kullanan ve kullanmayan grup karşılaştırıldığında:
-Gebelik sürecinde Parasetamol kullanımı DEHB tanısı riskini arttırmaktadır.
-Gebelik sürecinde Parasetamol kullanımı DEHB tedavisi için çocuklarda ilaç kullanımı riskini arttırmaktadır.
-Gebelik sürecinde Parasetamol kullanımı çocuklarda DEHB ile uyumlu davranışlar görülme riskini arttırmaktadır.
-Gebelik sürecinde Parasetamol kullanımı ile ilgili en yüksek risk 2. ve 3. Trimestırda olmaktadır.
Her ne kadar bulgular değerlendirilirken yazarlar tarafından saptanan verilerin pek çok karıştırıcı faktörden arındırılarak hesap edildikleri söylenmesine rağmen gebelik sürecinde ilaç kullanımı konusunda temel faktörlerin tam olarak elemine edilmesinin mümkün olmadığını düşünüyorum. Çalışma verilerini etkiyebilecek ve yanlış pozitifliğin ortaya çıkmasını sağlayacak iki temel değişken bulunmaktadır.
- Gebelik sürecinde ağrı veya ateş sorunu ile karşılaşmak vücut tarafından bir stresör olarak algılanarak endojen steroidlerin belirgin bir şekilde artması ile sonuçlanacaktır. Pek çok araştırmada intrauterin steroid maruziyeti DEHB riskinde belirgin artış ile ilişkilendirilmiştir. Diğer bir deyişle saptanan veriler parasetamolden çok inrauterin stres ile ilişkili olabilir.
- Gebelikte ilaç kullanımı daha az sebaat etme potansiyeline sahip olma ile ilişkili olabilir. Aynı mizaç yapısına sahip bir gebe çocuğu 7 yaşına geldiğinde yaşadığı sorunlara daha belirgin olarak algılayabilir.
Tabii ki bu açıklamalar yapılabilecek olmasına karşın bu durum gebelerde parasetamolün rahatlıkla kullanılabileceği anlamına gelmemektedir. Elimizdeki veriler ışığında parasetamolün rahatlıkla kullanılabilecek bir ilaç olmadığını bilmek yeterli olacaktır.
Aşağıda okuyuculara halen parasetamol etken maddeli ilaçlar listesi verilmiştir.
Parol
Minoset
Minset Plus
algomol tablet
a-per ped.şurup
asetam tablet
asomal şurup
babikan ped.supp.
babinoks ped.eliksir
calpol suspansiyon
calpol tablet
calpol-6-plus susp.
deminofen supp.
deminofen şurup
parol supp.
parol tablet
paroma poşet
pharmadol tablet
polmofen susp.
tamol şurup
tamol tablet
tempo eliksir
tempo tablet
termacet tablet
sedanol eliksir
sedanol şurup
sedanol tablet
semolacin şurup
seskamol tablet (ssk)
setamol eliksir
setamol tablet
sifenol çiğ. tableti
deminofen tablet
durapan tablet
efermol eferv. tablet
efferalgan eferv. tablet
ekosetol çiğ. tableti
noral ped. şurup
ekosetol şurup
ekosetol tablet
geralgine-p eliksir
geralgine-p supp.
gripin bebe şurup
kataprin eliksir
kataprin tablet
minafen şurup
minoset ped.şurup
sifenol supp.
sifenol şurup
sifenol tablet
tamifen ped.şurup
tamifen tablet
termalgine ped.supp.
termalgine ped.şurup
termalgine tablet
minoset tablet
noral tablet
ortamol tablet
panadol film tablet
paracetamol ped.eliksir
paradin ped.damla
paranox fort supp.
paranox şurup
paranox tablet
parasedol eliksir
parasedol tablet
parcetol şurup
parcetol tablet
tylol 6 plus susp.
tylol baby solusyon
tylol fort supp.
tylol supp.
tylol susp.
tylol tablet
vermidon ped.şurup
volpan şurup
volpan tabletParol
Kaynak:
Liew Z, Ritz B, Rebordosa C, Lee PC, Olsen J. Acetaminophen use during pregnancy, behavioral problems, and hyperkinetic disorders. JAMA Pediatr 2014; 168: 313-320. Thiele K, Kessler T, Arck P, Erhardt A, Tiegs G. Acetaminophen and pregnancy: short- and long-term consequences for mother and child. J Reprod Immunol 2013; 97: 128-139.
Not: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu çocukluk döneminin en görülen nörogelişimsel bozukluğu olup pek çok davranışsal ve nörobiyolojik belirtiye sahiptir. En temel belirtileri Dikkat eksikliği, duygudurum dalgalanmaları ve dürtü kontrol sorunlarıdır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu yüksek oranda kalıtsallık gösteren bir rahatsızlıktır. Sağlıklı çocuklarda yapılan çalışmalarda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların beyin hacmi ve işlevi ile ilgili farklılıklar saptanmıştır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu belirtileri sıklıkla çocuğun çevresinin değişmeye başladığı diğer bir deyişle okul başlangıcında ortaya çıkma eğilimindedir. Pek çok çocuğun tanısı 6 – 12 yaşları arasında konulmaktadır ancak yetişkin ve yaşlılarda da tanılamalar oldukça sıktır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerde diğer çocuklara göre uyku sorunu, yeme sorunları, duygudurum bozuklukları, kaygı bozuklukları daha sık saptanır. Çocuk, ergen, yetişkin insanların yaklaşık yüzde 5’inde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu saptanmaktadır.
Dr. Genco USTA
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
Çocuk Psikiyatrisi ve Psikolojisi ile ilgili Herşey...
Randevu için
0 312 466 38 00 - 0 542 466 38 88