Kabus Bozukluğu
Kabus bozukluğu veya rüya kaygısı bozukluğu sık sık kabus görme ile karakterize sık görülen bir uyku bozukluğudur. Sıklıkla kabus bozukluğunda kişi kabuslarında kendisinin çaresiz ve korku dolu bir durumda olduğunu gözlemler. Uykunun REM döneminde ortaya çıkar. Tüm uyku bozukluklarında olduğu gibi Kabus bozukluğu da genetik temellerin ön planda olduğu bir durumdur ve sıklıkla diğer uyku bozuklukları ile birlikteliği oldukça fazladır. Bazen kabus bozukluğu gece terörü ile eşzamanlı olarak birlikte bulunabilir. Ancak sıklıkla iki durum birbiri ile karışma eğilimide gösterebilir. Uyku teröründe genellikle korku nedeni hatırlanmaz ancak kabus bozukluğunda uyandığında kişi korktuğu her şeyi detaylı bir şekilde hatırlayacaktır. Diğer önemli bir konuda kabus bozukluğunda görülen kabusların kötü rüyalardan ayrımının yapılmasıdır. En temel ayrım kişinin duygusal olarak kabuslardan daha derin bir etkilenim göstermesidir. Toplumda yaklaşık yüzde 4 düzeyinde olduğu düşünülmektedir.
Kabus bozukluğunun Nedenleri ve Tedavisi?
Tüm uyku bozukluklarında olduğu gibi kabus bozukluğunda da genetik yatkınlıklar ön plandadır. Bu nedenle sıklıkla pek çok farklı uyku bozukluğu ile eş zamanlı olarak görülme olasılığı oldukça yüksektir. Tedavi sürecinde kabus bozukluğunda yapılması gereken uygulamalar nedenine göre farklılıklar göstermektedir. Göreceli olarak nadir durumlarda bazen kabus bozukluğu travma sonrası stres bozukluğu gibi farklı bir psikiyatrik soruna ikincil olarak ortaya çıkabilir. Diğer yönden eğer ikincil bir psikiyatrik sorun yoksa ve kabus bozukluğu izole olarak bulunuyorsa böyle bir durumda sıklıkla yaklaşımlar diğer uyku bozukluklarında olduğu gibi başlangıçta kişinin bozuk olan uyku alışkanlıklarını değiştirme temelli uygulamalardır. Uyku düzeninin değiştirilmesine yönelik yapılacak müdahalelerin yeterli kalmadığı durumlarda ise bazen ilaç tedavi uygulamalarıda yapılabilir.
Kabus bozukluğunda özgün müdahale oldukça önemlidir. Yapılan çalışmalar sıklıkla kabus bozukluğunun farklı psikiyatrik durumlar ile birlikte olduğunu göstermektedir. Yapılan bir çalışmada kabus bozukluğu saptanan kişilerde yaklaşık yüzde 50-70 aralığında travma sonrası stres bozukluğu, yüzde 17.5 depresyon, yüzde 18.3 uykusuzluk ve yüzde 16.7 sinde şizofreni olduğu saptanmıştır.
Kabus bozukluğunda nedene yönelik müdahaleler oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bazen tedavi travmaya yönelik olarak planlanabilecek travma maruz kalım terapisi veya EMDR olabilirken bazen tedavi basit bir uyku düzeni ile ilgili değişiklik olabilmektedir.
Dr. Genco Usta
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
cocukpsikiyatri.org - Ankara
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey...
0 312 466 38 00 - 0 542 466 38 88