Kurban Bayramı ve Çocuk
Kurban Bayramı ve Çocuk ; Kurban bayramı ve anlamını çocuklara anlatmanın bir yolu var mıdır?
Kurbanlıkların kesiminin çocuklar tarafından görülmesi uygun mudur?
Kaç yaşından sonra kurban kesimlerine çocuklar tanıklık edebilir?
Kurban Bayramı çocuklara nasıl anlatılmalıdır?
…sorularının yanıtlarını aşağıdaki makalede bulabilirsiniz.
Hava yeni ağarmaya başlamış olmasına rağmen her zamankinden farklı bir hareketlilik vardı. Onu en son akşam görmüştüm. Onun yanına gitmiş ve ona yiyebileceği bir şeyler vermiştim. Şimdi karşımda elleri ve ayakları bağlı bir şekilde duruyordu.
Her zamankinden daha farklı korku dolu gözlerle etrafını seyrediyordu. Sanırım o da olanlara bir anlam verememişti. Yaşlı adam ona doğru uzanarak gözlerinin üzerine beyaz bir bez bağladı. Daha genç olan ise üzerine doğru eğilerek onu sıkı sıkı tuttu. Kısa bir sessizlikten sonra yaşlı adam anlayamadığım kelimeler söylenerek elindeki bıçağı onun boynuna sürttü. Boynumda tuhaf bir gıdıklanma hissettim onun boynu kesilince. Kesilen boynundan hızlı bir şekilde kan nabız gibi fışkırmaya başladı. İlk kırmızıya boyanan ona boynuna takması için verdiğim mavi kolye olmuştu. Beyaz teninin üzerinde mavinin çok güzel olacağını düşünmüştüm. Artık beyaz ve mavinin yerinde kırmızı vardı. Yalnızca kırmızıyı görebiliyordum. Her kez çok sessizdi… Bacaklarını çırpması dışında bir şey duyulmuyordu. Bir an bildiğim, beraber oyun oynadığımdan çok daha farklı göründü gözüme. Sessizlik vardı. Herkes yaptığı işin gururunu yaşıyordu. İlk olarak tuhaf bir hırıltı duydum sessizliği bozan. Sık aralıklarla kesilen ve kan ile dolan yerden nefes almaya çalışıyordu. Yaşlı adam ve diğeri artık işlerini tamamlamanın verdiği rahatlıkla üzerinden geri çekildiler. Ancak hala arkadaşımın ayakları kıpırdanıyordu. Hırıltılar hala devam ediyordu. Yaşlı adam ağır adımlarla yanıma geldi. Bunu günahların af olması için yapıldığını söyledi. Ancak benim hiç günahımın olmadığını bilmiyordu…
Kurban Bayramı ve Çocuk makalemi Kurban bayramı yaklaşırken aldığım mailler nedeni ile yazma ihtiyacı hissettim. Pek çok kişinin çocuklara kurban kesimini seyrettirip seyrettirmeme konusunda kafa karışıklığı yaşadığını söyleyebilirim. İnternet ortamında yaptığım kısa bir araştırma sonucunda ise birkaç meslektaşımın güzel önerileri haricinde “tabii ki din bunu emretmiş bunu çocuğun öğrenmesi gerekir” cümleleri dışında pek bir şeye de rastlamadım. Hatta bazıları bunu daha da ileri götürerek insanın doğasında kan akıtmak gibi bir dürtünün olduğunu ve bunu küçük çocuklara hayvanların kafasının kesildiğini izlettirerek içlerindeki öfkeyi azaltabileceğini dahi söylemekteydiler. Konuya girmeden önce özellikle bu ikinci söylemi savunanlara çocukların kendileri kadar vahşi ve kan akıtma meraklısı olmadıklarını söylemek istiyorum.
Kurban Bayramı ve Çocuk ; Kurban bayramı ve anlamını çocuklara anlatmanın bir yolu var mıdır?
Kesin olarak hayır…. Çocukluk dönemi yetişkinlik döneminden farklılıklar gösterecektir. Dini konular gibi soyut kavramları çocukların 12- 13 yaşlarına kadar yetişkinlerin anladığı anlamda anlaması kavraması gelişimsel olarak mümkün değildir. Sıklıkla dini kavramlar eşliğinde anlatılan kurban ritüelini çocukların anlayabilmesi için İbrahim Peygamber çocuğunun boynunu kesecekken bir melek tarafından bir hayvanı kesmesi emredilmiştir ifadesi kullanılır. Her ne kadar dini anlamda teslimiyet ve kabulün anlatıldığı bu olay içerisinde belki de anlamlandırılması gereken konu çok daha farklı iken, 7 yaşındaki bir çocuk bu durumdan yalnızca babaların çocuklarının boynunu kesmesinin normal bir durum olduğu çıkarsamasını yapacaktır. Tüm diğer dini konular gibi çocuğunda bahsedilen kavramların net anlamlarını kavrayabilmesi için en azından 12- 13 yaşlarına gelmesi gerekir. Buradan bazı okullarda adı sevgi dersi olan ancak içeriğinde seviden çok içeriğinde acımasız ve gaddar bir tanrının zebanileri ile günahkarların kafalarını nasıl patlattığı işlenen derslerinde 7 yaş çocuğu için uygun olmadığı çıkarsaması yapılabilir (ismi lazım olmayan bir okulun aynı sınıfından 3 çocuk bu ders sonrasında travma sonrası stres bozukluğu tanısı ile tarafımdan takip edilmiştir).
Kurbanlıkların kesiminin çocuklar tarafından görülmesi uygun mudur?
Kesinlikle hayır… Kurbanın dini anlamını kavramaktan uzak bir çocuğa koyunların boyunlarının kesildiğini göstermek çocuk açısından sıklıkla travmatik bir yaşantı olarak algılanacaktır. Özellikle sosisin ağaçta yetiştiğini sanan, etin sadece pişmiş halini bilen bir topluluk üzerinde bu süreç daha da yıkıcı olabilir. Kurban kesimine tanık olan çocuklarda şiddetin normalize edilmesi de mümkündür. Ancak her gün internette din uğruna insanların kafalarını kesen insanların videolarının paylaşıldığı günümüzde hayvanların kesiminden daha önemli değişkenler olduğu kanaatindeyim.
Kaç yaşından sonra kurban kesimlerine çocuklar tanıklık edebilir?
Çocuklar 12 – 13 yaşlarından sonra dinin soyut kavramlarını anlama kavrama becerisine erişirler. Bu noktadan sonra kurban kesimlerine zorlama olmadan, kendileri de bu konuda istekliyse katılabilirler.
Kurban Bayramı ve Çocuk ; Kurban Bayramı çocuklara nasıl anlatılmalıdır?
Çocuklar meraklıdır. Ve sıklıkla sizi sıkıştıracak, ne söyleyeceğinizi bilemeyeceğiniz sorular soracaklardır. Başlangıçta bu sorulara yetişkinin cevap vermesinden önce Kurban Bayramının anlamının yetişkin tarafından doğru bir biçimde anlaşılması gerekir. Anne ve babalar bu bayramda yalnızca hayvanların kafalarının kesilmesine odaklanırlarsa, bayramın doğasını çocuklarına anlatmaları da mümkün olmayacaktır. Lütfen çocuğunuza bu bayram et ve et ürünleri ile ilgili olan kısmından ziyade iyilik ve güzellik kısmını anlatın. Yardımlaşmanın ön plana geldiği, ihtiyacı olanların ihtiyaçlarının karşılandığı, uzun süreden buyan göremediklerimizi gördüğümüz, iyiliğin ve güzelliğin ön planda olduğu kısımlarından bahsediniz. Emin olun bu konular ile ilgili sohbet etmek çocuğunuzun kendini ve çevresini sevmesini daha da kolaylaştıracaktır.
Dr. Genco Usta
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey....
cocukpsikiyatri.net - cocukpsikiyatri.info - cocukpsikiyatri.org