Niçin Pet Şişelerden Sakınılmalı?
En doğal ihtiyacımız olan suyu dahi ticari ambalajlı şekilde içtiğimiz şu günlerde pet şişelerdeki suyun kalitesi ile ilgili Çin'de yapılan bir çalışma ürkütücü sonuçlar söylüyor.
Günlük yaşamımızın musluktan akan zehir fantazileri ile büyük bir parçası haline gelen plastik ambalajlı su şişeleri ile ilgili yapılan çalışma göz korkutucu. Çin’den Nanjing Üniversitesinde yapılan çalışmada araştırmacılar Çin’de piyasada satılan 16 farklı marka PET şişe içerisinde satışa sunulan markanın farklı sıcaklıklarda saklanması sonucu suya karışabilecek bisfenol A (BPA), antimony (Sb) miktarlarını sorgulamışlar. Su şişelerinde bu iki madde 4 °C, 25 °C, 70 °C derecelerde 1. - 2. - 4. Haftada suya salınımları değerlendirilmiş. Yazarlar bu ısı değerlerini tercih ederken buzdolabı ısı, oda sıcaklığı ve yazın kapı ve pencereleri kapalı bir arabanın sıcaklığını taklit ettiklerini söylemektedirler. Yapılan çalışma sonucunda 25 ve 70°C lerde antimony ve BPA salınımının oldukça belirgin olduğu, ve bu sıcaklıklarda depolama süresinin uzaması ile birlikte salınım miktarının giderek arttığı ifade edilmektedir. Diğer yönden araştırmacılar özellikle kalsiyum içeren maden sularında antimony’nin çok daha belirgin bir salınım gerçekleştireceği konusunda da uyarmaktadırlar.
Bu çalışmadan çıkarılabilecek temel sonuç yalnızca çok sıcak ortamda değil oda sıcaklığında muhafaza edilen pet şişe sularının da sağlık için belirgin bir risk oluşturabileceği yönündedir. Araştırmacıların çalışmada sorguladıkları her iki madde de gerek yetişkinlerde gerekse çocuklarda sağlık yönünden belirgin riskler içermektedir. Aşağıda bu maddeler ile ilgili ek bilgiye ulaşabilirsiniz.
Antimony (Sb): Ağır metaldir. Kanserojen etkilere sahiptir. Akciğer, Kalp, Barsak, Mide ve Kolon Kanserleri riskini arttırmaktadır (http://www.inchem.org/documents/iarc/vol47/47-11.html).
Bisfenol A (BPA): vücuda alınımı ile birlikte östrojen benzeri etki ortaya çıkarmaktadır. Pek çok açıdan kız çocuklarında erken ergenlik, erkek çocuklarda ise cinsel gelişim sorunlarına, bayanlarda meme kanserine neden olabilir. Amerikan Gıda ve İlaç dairesi bu maddeyi biberon ve çocuk şurup kaşıklarında kullanımının yasaklamıştır.
Kaynak: Fan YY, Zheng JL, Ren JH, Luo J, Cui XY, Ma LQ. Effects of storage temperature and duration on release of antimony and bisphenol A from polyethylene terephthalate drinking water bottles of China. Environ Pollut. 2014 Sep;192:113-20. doi: 10.1016/j.envpol.2014.05.012. Epub 2014 Jun 6. PubMed PMID: 24907857.
Kaynak:
Liew Z, Ritz B, Rebordosa C, Lee PC, Olsen J. Acetaminophen use during pregnancy, behavioral problems, and hyperkinetic disorders. JAMA Pediatr 2014; 168: 313-320. Thiele K, Kessler T, Arck P, Erhardt A, Tiegs G. Acetaminophen and pregnancy: short- and long-term consequences for mother and child. J Reprod Immunol 2013; 97: 128-139.
Not: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu çocukluk döneminin en görülen nörogelişimsel bozukluğu olup pek çok davranışsal ve nörobiyolojik belirtiye sahiptir. En temel belirtileri Dikkat eksikliği, duygudurum dalgalanmaları ve dürtü kontrol sorunlarıdır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu yüksek oranda kalıtsallık gösteren bir rahatsızlıktır. Sağlıklı çocuklarda yapılan çalışmalarda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların beyin hacmi ve işlevi ile ilgili farklılıklar saptanmıştır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu belirtileri sıklıkla çocuğun çevresinin değişmeye başladığı diğer bir deyişle okul başlangıcında ortaya çıkma eğilimindedir. Pek çok çocuğun tanısı 6 – 12 yaşları arasında konulmaktadır ancak yetişkin ve yaşlılarda da tanılamalar oldukça sıktır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerde diğer çocuklara göre uyku sorunu, yeme sorunları, duygudurum bozuklukları, kaygı bozuklukları daha sık saptanır. Çocuk, ergen, yetişkin insanların yaklaşık yüzde 5’inde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu saptanmaktadır.
Dr. Genco USTA
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
Çocuk Psikiyatrisi ve Psikolojisi ile ilgili Herşey...
Randevu için
0 312 466 38 00 - 0 542 466 38 88