Takım halinde yapılan sporlarda çocuklar, paylaşmayı, grup halinde çalışabilmeyi, organize olabilmeyi, yardımlaşmayı, hırslarını kontrol edebilmeyi öğrenirken, bireysel olarak yapılan sporlarda ise çocuk, özgüvenini, sorumluluk almayı, karar verebilme gibi becerilerini geliştirir. Egzersizlerin aynı zamanda stresi azalttığı da bilimsel olarak bilinmektedir. Çocuklarda da tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi stres, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunlar görülebiliyor. Egzersiz sağlığa iyi geldiğinden dolayı, sağlıklı bir çocuk dinlenmiş ve zihinsel olarak da uyanıktır. Düzenli olarak orta derecede spor yapan çocukların matematik, okuma-yazma ve ezber becerilerinin de geliştiği gözlenmiştir. Arkadaş grubu içinde çocukların sporla ön plana çıkması, akranları arasında da kabulünü arttırır. Akranlar arasındaki kabul ve statü de sporla ön plana çıkan bir şeydir. Bu yüzden bir çocuğun sporda ve birçok aktivitede iyi olması diğer çocuklar tarafından kabulünü kolaylaştıran bir şey olabiliyor. Çünkü spor soysa bir statüdür. Sporda iyi olan çocuklar genel olarak takım kaptanı ya da grup lideri olarak seçiliyorlar. Bu da diğer çocuklar tarafından oldukça rahat kabul görmesini sağlıyor. Sporda iyi olan çocukların genelde sosyal becerileri de gelişmiş oluyor.

Çocuklara hangi yaşta hangi spor tercihleri yapılmalı?

Erken çocukluk döneminde (5-7 yaş ) düzenli egsersizler yerine koşma, ip atlama, zıplama gibi kas gelişimini destekleyen sporlar terch edilmelidir. Bunun yanında bireysel aktiviteler, araştırmayı ve yaratıcılığı geliştirici oyunlar, dans, folklor gibi aktiveler de desteklenmelidir.
Orta çocukluk döneminde ( 8-9 yaş) civarında bisiklete binme, takım sporlarına yönelik aktivitelere ağırlık verilebilir. Bu da yukarı da söylediğimiz gibi paylaşmayı, grup halinde çalışabilmeyi, organize olabilmeyi, yardımlaşmayı destekleyecektir.
10 yaşından sonra, yarışma tarzı olarak hem bireysel hem de takım sporlarına ve grup aktivitelerine yönlendirilebilir.
9-11 yaş grubu içinde özel spor dalları; tenis, basketbol, futbol, tenis, yüzme en uygunudur.
12 yaşından büyük çocuklar aynı anda birkaç spor dalına başlayıp hangisinden keyif alıyor ve başarıyor gözlemlenebilir ve ona göre devam ettirilebilir.

Spora yönlendirirken aile olarak dikkat etmeniz gerekenler nelerdir?

Aile olarak ilk önce onlara spor konusunda örnek olmalıyız.
Çocuklar seveceği ve yapabileceği bir spora yönlendirilmelidir. Çünkü sporu yapmaktan keyif alır ve başarılı olursa çocuk kendini önemli ve mutlu hissedecektir.
Ailece okulda ya da dışarda spor aktivitelerine katılın.
Yapamadığı alanlarda kırıcı değil yapıcı eleştiriler yapın.
Spor beraberinde özgüveni ve özsaygıyı getirir. Çocuk kurallar ile beraber kazanmayı ve kaybetmeyi öğrenir.
Aileler, çocuk sporu yaparken keyif aldıklarını çocuğa hissettirmelidir. Mümkün olduğunca keyifli ve eğlenceli olması önemlidir. Eğer çocuk üzerinde baskı yapılırsa spordan soğur.
Çocuğun kapasitesinden ve fiziksel yeteneğinden fazlasını beklemekte çocuğun spordan uzaklaşmasına neden olabilir.
Çocuklar hayata geçiş yaparken örnek aldıkları ilk kişiler anne babalarıdır. Eğer ebeveynler sağlıklı, spor ile iç içe bir yaşam tarzını ailece benimseyebilir ve bunu ailece yapılan bir sosyal aktivite haline getirebilirse çocuklar da bu alışkanlığı erişkin yaşantısına ve kendi çocuklarına aktarabilir.

Serpil İlhan
Çocuk Ve Ergen Psikoloğu
cocukpsikiyatri.org - Ankara
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey...