YAZ TATİLİNİ VERİMLİ GEÇİRMEK İÇİN NELER YAPMALIYIZ?
Uzun bir tatile çıkan çocukların, boş zamanını nasıl daha etkin kullanabileceğini bilemeyen anne-babalar için Psikolog Serpil İlhan rehberlik ediyor.
Tatil kelimesi hepimizde özellikle çocuklarda ‘’ rahatlama süreci ‘’ olarak algılansa da aslında hafife alınacak bir durum değildir. Tatile hepimizin en çokta çocukların ihtiyacı olduğu bilimsel olarak açıklanmış durumdadır. Tatil, stresle baş edebilmeleri, sağlıklarını kaybetmeden başarılı bir şekilde devam edebilmeleri ve bazı donanımları tazeleyebilmek için en geçerli zaman dilimlerinden biridir.
Tatil ne kadar önemli ise tatile hazırlanmakta en az onun kadar önemlidir. Aile olarak tatile eğlence programları olarak bakmayabilirsiniz. Yaz tatili sürecini çocukların eksik konularını tamamlama, başarısız olduğu derslerin üstüne düşme, zamanı iyi değerlendirme gibi değerlendirebilirsiniz. Ailesi yüzünden bu zamanı sıkı bir kampta geçirmek zorunda kalan çocuklar derslere karşı daha ilgisiz hale gelebilirler. Ailenin bütün fertlerinin bir arada olabileceği tatil dönemlerini keyifli, sevgi ve neşe dolu bir eğitime dönüştürmek için neler yapmalıyız?
Okulların yoğun bir müfredatı var. Okul zamanlarında aynı saatte uyuyup uyanmaya alışan çocukların uyku düzenleri ile bazı alışkanlıkları da bozulabilir. Bu düzenin bozulmaması için çocuk yine beraber karar alınmış bir saatte uyumalı ve uyandırılmalıdır. Tatil, aslına bakarsak başkasının uyguladığı müfredata ara vermektir. Bu yüzden ilk olarak, tatil süreci müfredatını çocuğumuza ve kendimize uygun şekilde ayarlamamız gerekiyor. Eğer tatil hakkında çocuk ile oturulup konuşulmaz ve bir program yapılacağı çocuğa açıklanmazsa, çocuk okulda ki o zorlu müfredatı bile özleyebilirler. Çocuğa plan yapılırken söz hakkı tanınmalıdır. Diğer türlü tatil dinlenmeyi değil yapılması gereken bir görev haline dönüşecektir bu da stresli bir tatile neden olacaktır. Bu planların içinde yer-zaman ayarlaması yapılmalıdır. Yaz tatilin 20 günü buradayız, 15 günü şuradayız şeklinde. Sonra mekan planlamaları yapılmalı ve mekan planlarının içinde aktiviteler de olmalıdır. Ama beklentilerin çatışmaması için bütün fertlerin istekleri günlere bölünmelidir. Annenin gitmek istediği yerler, çocuğun gitmek istediği yerler olarak belirlenmelidir.
Tatiller bütün aile fertlerinin birbirini gözlemlemesi ve ilgi alanlarının keşfedilmesi için mükemmel bir süreçtir. Bu nedenle çocuğun nelere ilgi duyduğunu bu süreçte iyi gözlemleyin. Eğer ilgi alanı yoksa da olması için çocuğu yönlendirip, cesaretlendirin. Tatil döneminde sadece akademik olarak ders çalışmasını beklemeyin daha çok sosyal öğrenme süreçlerinden faydalanmasını sağlayın. Çünkü okul eğitiminde bunlara yer yoktur. Eğer çocuğun önüne sürekli okuması için kitap koyarsanız sosyal öğrenme süreçlerinden de mahrum bırakırsınız. Halbuki tatile giderken babasının birisine yol tarifi sorması bile çocuk için sosyal açıdan önemli bir eğitimdir. Hazırlanan planın içinde belirli saatlerde ders tekrarı maddesinin olması çocuk için yeterli olacaktır. Ancak bu saatler çocuğun sıkılmaması için çok uzun olmamalıdır.
Sosyal öğrenme süreci ve ödevler
Öğretmenlerin ödev konusunda daha hassas olmaları gerekmekte ve çocuklara özellikle yarı-yıl tatilinde ödevleri belli aralıklarla vermeleri gerekmektedir. Ya da ödevlerin içeriği daha farklı olmalıdır. Mesela ‘’ Gittiğiniz yerin en önemli yiyecekleri, gittiğiniz yerin coğrafi şartları nelerdir?’’ gibi ödevlendirmeler olmalıdır. Bu çalışmalar da okul başlayınca sözel bir şekilde arkadaşlarıyla yaşanılanları paylaşma şeklinde olmalıdır.
Çoğu zaman vakit olmadığından dolayı okul döneminde gitmek isteyip gidilemeyen yerler, ziyaretler, gezi alanları gibi aktivitelere zaman ayırın.
Eğer çalışan anne baba iseniz
Çocuğunuza kısa dönem için abi/abla bulabilirsiniz. Böylece çocuğunuz onunla hem ders tekrarı için zaman bulabilir hem de gezmeye giderek eğlenceli zaman geçirebilir.
Karne kötü diye suçlamayın
Unutmayalım ki karne bütün aileye verilir. Notlarının kötü olmasının nedeni araştırılmalı. Tabi ki de bu çocuk üzerinde kurulan bir baskı ile sorgulayıcı bir tutumla olmamalıdır. Aile içinde çocuğu olumsuz etkileyen bir durum mu var? Okulda problem mi yaşıyor ve ya çocuğumda öğrenme güçlüğü mü var? Gibi soruları psikiyatri ve psikolog yardımı alarak ortadan kaldırmaya çalışabilirsiniz. Yaz sürecinde bu durum toparlanamayabilir o yüzden gelecek dönem için fayda sağlayacaktır.
Beceriler kazandırın
Tatillerde çocuklarınıza beceriler kazandırın. Küçük ev aletleri ile bakım yapmayı öğretin, mutfakta sizinle daha çok vakit geçirmesini sağlayın.Özetlemek gerekirse çocuklarla her dönem ilgili olun. Akademik başarısını çocuğunuzun kişiliği ve hayat başarısı olarak görmeyin. Sürekli baskıcı bir anne baba olmazsanız yaz tatilinde çocuğunuza ders çalış diye baskı kurmanıza gerek kalmayacak ve aile olarak stressiz bir tatil dönemi geçireceksiniz. Şimdiden herkese iyi tatiller.
Psikolog Serpil İLHAN
Çocuk ve Genç Psikoloğu
cocukpsikiyatri.org - Ankara
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey....